این که فرهنگ و هنر و ادبیات هر ملت با تمام شئون آن ملت عجین شده اند، هم بدیهی است و هم پیچیده:

بدیهی از آن جهت که همه آن را می دانیم و پیچیده از این بابت که از کم و کیف آن به درستی آگاه نیستیم.

فرهنگ، هنر و ادبیات هر چقدر هم که بین چرخ دنده های تمدن ماشینی امروز له بشوند، باز هم نمودار انسان و آنچه در ذهن و اندیشه اش می گذرد هستند و انسان از خود بیگانه ی امروز، عاقبت سربلند خواهد کرد و به آنچه که بوده و هست می نگرد. آنچنان که گویی به عزیزی گمشده نگاه می کند.